Γνωριμία με τα Παιχνίδια

Ποια είναι τα καλύτερα παιχνίδια;

Καλύτερα παιχνίδια θεωρούνται τα δημιουργικά παιχνίδια, εκείνα που δίνουν τη δυνατότητα στο παιδί να αναπτύξει τη φαντασία του, να εκφράσει τα συναισθήματά του, να χρησιμοποιήσει τη λογική και την κινητικότητά του. Τα επιτραπέζια, τα μουσικά όργανα, τα εκπαιδευτικά CD-ROM, οι ελεύθερες κατασκευές και οι χειροτεχνίες είναι από τα πλέον δημιουργικά παιχνίδια.
Τα παιδιά πρέπει να μαθαίνουν να χρησιμοποιούν σωστά τα παιχνίδια τους, δεν είναι όμως σωστό να παραβλέπετε την περιέργεια και τη διάθεσή τους για διάφορους πειραματισμούς. Χρειάζεται, λοιπόν, να έχουν και παιχνίδια τα οποία να μπορούν να τα μεταμορφώσουν. Γι’ αυτό, αν δείτε το παιδί σας να κόβει τα μαλλιά της κούκλας του, μη το μαλώσετε, ούτε να του το απαγορεύσετε, γιατί πρόκειται για δημιουργική επέμβαση πάνω στην κούκλα. Αν το παιδί σας έρθει και σας πει: «Μαμά, κοίτα τι ωραία που έκανα την κούκλα;», εσείς μη βιαστείτε να του πείτε: «Πώς την έκανες έτσι», γιατί εκείνη τη στιγμή το παιδί εστιάζει περισσότερο στο ότι κατάφερε να κόψει τα μαλλιά της κούκλας και αυτή είναι μια πράξη που πρέπει να την ενθαρρύνετε.
Τα παιδιά πρέπει μέσα από το παιχνίδι να μπορούν να πάρουν πρωτοβουλίες, να ικανοποιήσουν την περιέργειά τους, ακόμα και αν χρειάζεται να καταστρέψουν ορισμένα παιχνίδια.

Παιχνίδια που «δημιουργεί» το παιδί
Εκτός από τα κλασικά παιχνίδια, παιχνίδι μπορεί να γίνει και κάθε αντικείμενο με το οποίο το παιδί ασχολείται αυθόρμητα και σιγά-σιγά το μεταμορφώνει σε παιχνίδι (π.χ. ένα σκοινί, ένα χαρτόνι κλπ.). Ένα χαρτοκιβώτιο, για παράδειγμα, αρκετά μεγάλο, όπου το παιδί μπορεί να μπει μέσα και να το μετατρέψει σε πολλά πράγματα (π.χ. καράβι, σπίτι, υποβρύχιο, αεροπλάνο), είναι ένα εξαίρετο παιχνίδι, γιατί διεγείρει την εφευρετικότητα του παιδιού. Είναι σημαντικό να ξέρετε ότι αν το 90% του παιξίματος προέρχεται από το παιδί και το 10% από το ίδιο το παιχνίδι, τότε το παιχνίδι είναι σίγουρα καλό. Αν συμβαίνει το αντίθετο, τότε δεν είναι τόσο καλό. Συγκρίνετε π.χ. ένα τηλεκατευθυνόμενο που πατώντας μόνο ένα κουμπί κινείται και ένα παιχνίδι κύβων. Όσο περισσότερο αναγκάζεται το παιδί να δράσει με το παιχνίδι και όσο λιγότερο το παιχνίδι δουλεύει για λογαριασμό του παιδιού, τόσο περισσότερο αναπτύσσει την εμπιστοσύνη στον εαυτό του και αξιοποιεί δημιουργικά τη φαντασία του.

Πώς να διαλέξετε το «σωστό» παιχνίδι
Σύμφωνα με το Διεθνές Συμβούλιο για το Παιδικό Παιχνίδι (διεθνής οργανισμός με ερευνητές, ψυχολόγους, παιδαγωγούς, γιατρούς και γονείς), ένα παιχνίδι πρέπει να πληροί τις ακόλουθες προδιαγραφές:
● Να είναι προσαρμοσμένο στην ηλικία του παιδιού. Πρέπει όμως παράλληλα να υπολογίζεται και ο ατομικός ρυθμός ανάπτυξης του παιδιού και η προσωπικότητά του.
● Να βοηθά στην απελευθέρωση της φαντασίας του παιδιού. Παιχνίδια που μπορούν να συναρμολογηθούν είναι ό,τι καλύτερο για να ικανοποιήσουν την περιέργειά του. Ένα απλό παιχνίδι, όπως π.χ. οι κύβοι, μπορεί να πάρει πιο σύνθετες μορφές. Παιχνίδια επίσης με έντονες εικόνες και ιστορίες μπορούν να εξοικειώσουν το παιδί με καταστάσεις άγνωστες σε αυτό και να κεντρίσουν τη φαντασία του.
● Να προσφέρει ποικιλία χρήσεων. Τα παιχνίδια... μίας χρήσεως δεν επιτρέπουν στο παιδί παρά το ρόλο του παθητικού θεατή.
● Το χρώμα και η μορφή των παιχνιδιών συμβάλλουν στην ανάπτυξη της αισθητικής του παιδιού. Μπορεί να μη δίνετε ιδιαίτερη σημασία στα χρώματα και τα σχήματα των παιχνιδιών, αλλά, σύμφωνα με τους ειδικούς, δεν πρέπει να υποτιμάτε το ρόλο τους, γιατί βοηθούν στη διαμόρφωση της αισθητικής των παιδιών.
● Oι διαστάσεις του παιχνιδιού πρέπει να είναι προσαρμοσμένες στην ηλικία του νεαρού κατόχου. Τα μωρά και τα μικρότερα παιδιά προτιμούν τα μεγάλα σε μέγεθος παιχνίδια, πρέπει όμως να φροντίζετε ώστε να μπορούν να τα μεταφέρουν μόνα τους.

Πηγή: vita.gr

Κατηγορίες παιχνιδιών

Παιχνίδια που βοηθούν τη σωματική ανάπτυξη και τη μυϊκή άσκηση, όπως τα παιχνίδια που απαιτούν έλξη ή ώθηση (π.χ. ποδήλατα, πατίνια, σκέιτμπορντ).
Παιχνίδια που βοηθούν στην ανάπτυξη της αντίληψης, καθώς και του συντονισμού χεριού και ματιού, όπως παζλ, κύβοι και κατασκευές.
Παιχνίδια που βοηθούν στην ανάπτυξη των αισθήσεων (αφή, όραση, ακοή, όσφρηση, γεύση), όπως μουσικά όργανα, πλαστελίνη, κασετόφωνο, τηλεσκόπιο, καθώς και παιχνίδια που παράγουν ήχο ή εικόνες.
Παιχνίδια για την ανάπτυξη των κοινωνικών ικανοτήτων και της φαντασίας, όπως κούκλες, κουκλόσπιτα, ζωάκια, τρένα, αεροπλάνα, αυτοκίνητα, επιτραπέζια παιχνίδια και βιβλία.
Παιχνίδια για την ανάπτυξη των καλλιτεχνικών και δημιουργικών τάσεων, καθώς και παιχνίδια παρατήρησης και λογικής, όπως σετ ζωγραφικής, σετ κατασκευής διαφόρων αντικειμένων, σετ χημείας, σετ για πειράματα.
Παιχνίδια για την ανάπτυξη των ικανοτήτων που βοηθούν στην ανάγνωση και την αριθμητική, όπως κύβοι και μαγνητικοί πίνακες με γράμματα και αριθμούς, βιβλία, κασέτες και CD με τραγούδια και παραμύθια.

Ένα παιχνίδι για κάθε ηλικία

->Προσοχή! Αυτά αποτελούν μόνο γενικές οδηγίες. Όλα τα παιχνίδια μπορούν να γίνουν επικίνδυνα όταν δεν χρησιμοποιούνται σωστά ή όταν είναι σε κακή κατάσταση. Οι γονείς θα πρέπει να προσέχουν να μη δίνουν στα παιδιά τους μη εγκεκριμένα παιχνίδια (χωρίς το σήμα CE της Ευρωπαϊκής Ένωσης) και να τα έχουν πάντα υπό την επίβλεψή τους.

Νεογέννητα έως βρέφη 1 έτους

Επιλέξτε ελαφρά παιχνίδια με ζωντανά χρώματα που έλκουν το βλέμμα, την ακοή και την αφή του παιδιού.

1. Βιβλία με μεγάλες εικόνες, από ύφασμα, πλαστικό ή πεπιεσμένο χαρτί
2. Μεγάλα ξύλινα ή πλαστικά κομμάτια
3. Δοχεία και κύπελλα
4. Κουδουνίστρες
5. Μαλακά ζωάκια, κούκλες ή μπάλες, που να πλένονται
6. Φωτεινά, κινούμενα αντικείμενα, τα οποία δεν φτάνει όμως το μωρό
7. Πίνακες δραστηριοτήτων
8. Παιχνίδια που επιπλέουν στο μπάνιο
9. Παιχνίδια που όταν το μωρό τα πιέζει βγάζουν ήχο

Νήπια 1 έως 2 ετών

Τα παιχνίδια γι’ αυτή την ηλικιακή ομάδα θα πρέπει να είναι ασφαλή και ικανά να αντέξουν την περιέργεια του νηπίου χωρίς να διαλυθούν.

1. Βιβλία με μεγάλες εικόνες, από ύφασμα, πλαστικό ή πεπιεσμένο χαρτί
2. Κούκλες γερής κατασκευής
3. Παιδικά αυτοκίνητα
4. Μουσικές πλατφόρμες
5. Κομμάτια που μπαίνουν το ένα μέσα στο άλλο
6. Παιχνίδια που τα παιδιά σπρώχνουν και τραβούν (όχι με μακριά κορδόνια)
7. Παιχνίδια που σχηματίζουν στοίβες
8. Παιχνίδια – τηλέφωνα (χωρίς καλώδια)

Παιδιά 2 έως 5 ετών, προσχολικής ηλικίας

Τα παιχνίδια γι’ αυτή την ηλικιακή ομάδα μπορούν να είναι δημιουργικά ή να μιμούνται τις δραστηριότητες των γονιών και των μεγαλύτερων παιδιών.

1. Βιβλία (σύντομες ιστορίες ή ιστορίες δράσης)
2. Μαυροπίνακας και κιμωλία
3. Τουβλάκια
4. Μπογιές, μη τοξικές δαχτυλομπογιές, πηλός
5. Παιχνίδια που αποτελούνται από ένα σφυρί και μια επιφάνεια όπου το παιδί εφαρμόζει κομμάτια
6. Παιχνίδια οικοκυρικών
7. Παιχνίδια εξωτερικού χώρου: κουτί με άμμο (με καπάκι), τσουλήθρα, κούνια, σπιτάκι
8. Παιχνίδια – μεταφορικά μέσα
9. Κασετόφωνο ή μαγνητόφωνο
10. Απλά παζλ με μεγάλα κομμάτια
11. Ρούχα μεταμφίεσης
12. Παιχνίδια - σκεύη κουζίνας

Παιδιά 5 έως 9 ετών

Τα παιχνίδια για τα παιδιά αυτής της ηλικίας θα πρέπει να βοηθούν το παιδί να αναπτύξει νέες επιδεξιότητες και τη δημιουργικότητά του.

1. Ψαλίδια με αμβλυμμένες άκρες, σετ ραπτικής
2. Παιχνίδια με κάρτες
3. Βαλιτσάκια γιατρού και νοσοκόμας
4. Μαριονέτες
5. Μπάλες
6. Ποδήλατο με κράνος
7. Αεροπλάνα
8. Ηλεκτρικά τρένα
9. Κούκλες από χαρτί
10. Σχοινάκι
11. Πατίνια με προστατευτικό εξοπλισμό
12. Αθλητικός εξοπλισμός
13. Επιτραπέζια παιχνίδια

Αγόρια και κορίτσια 10 έως 14 ετών

Ιδανικά γι’ αυτές τις ηλικίες είναι τα διάφορα χόμπυ και οι επιστημονικές ενασχολήσεις.

1. Παιχνίδια στους υπολογιστές
2. Ραπτική, πλέξιμο, κέντημα
3. Μικροσκόπια / τηλεσκόπια
4. Επιτραπέζια παιχνίδια
5. Αθλητικός εξοπλισμός
6. Συλλογές

Ένδειξη ηλικίας για την οποία είναι κατάλληλο το παιχνίδι

Η ένδειξη της ηλικίας για την οποία είναι κατάλληλο το παιχνίδι στη συσκευασία του είναι πολύ σημαντική, καθώς αντανακλά το πόσο ασφαλές είναι τελικά, με βάση τέσσερις παραμέτρους:

• Το βαθμό ασφαλείας του παιχνιδιού και τους πιθανούς κινδύνους πνιγμού.
• Την ικανότητα του παιδιού να παίξει με το παιχνίδι.
• Την ικανότητα του παιδιού να κατανοήσει τον τρόπο χρήσης του παιχνιδιού.
• Τις ανάγκες και τα ενδιαφέροντα των διαφόρων σταδίων ανάπτυξης του παιδιού.

Οι ενδείξεις αυτές βασίζονται στα γενικά αναπτυξιακά στάδια κάθε ηλικίας. Παρ’ όλα αυτά, δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι κάθε παιδί διαφέρει από τα άλλα και αυτό που είναι καλό για ένα παιδί μπορεί να μην είναι κατάλληλο για τις ικανότητες και τις ανάγκες ενός άλλου. Καλό είναι να αγοράζετε παιχνίδια που ταιριάζουν στις ικανότητες του παιδιού σας, καθώς, αν του πάρετε ένα παιχνίδι που είναι πολύ περίπλοκο ή πολύ απλό, αντιμετωπίζετε τον κίνδυνο της κακής χρήσης του, που μπορεί να οδηγήσει σε τραυματισμό.

Πολλά έχουν ακουστεί για τα ηλεκτρονικά παιχνίδια και για το πώς τα παιδιά μπορούν να εθιστούν στη χρήση τους. Παν μέτρον άριστον είναι ο κανόνας που ισχύει και εδώ, καθώς υπάρχουν και αρκετά εκπαιδευτικά παιχνίδια, μέσω των οποίων τα παιδιά μπορούν να αποκτήσουν γνώσεις με απλό και διασκεδαστικό τρόπο. Ασφαλώς θα πρέπει πάντα να ελέγχετε τα παιχνίδια που παίζουν τα παιδιά σας, φροντίζοντας να είναι ασφαλή και κατάλληλα για την ηλικία τους.

Πηγή: e-child.gr